De meeste fossielen zijn delen van hard bot. De spilvormige poten, geaderde vleugels en gefacetteerde ogen zijn perfect bewaard gebleven en duidelijk zichtbaar.
Nu weten we hoe het oude insect er tijdens het leven uitzag! Wetenschappers bestuderen het genetische materiaal van dergelijke ingeblikte individuen. Genetica slaagde erin om DNA (een molecuul - een drager van erfelijkheid) te extraheren uit snuitkever en andere door barnsteen gevangen organismen. De eliminatie van levende organismen op basis van de verkregen genetische informatie is nog niet mogelijk. En het fokken van bijvoorbeeld dinosaurusrassen op basis van het gebruik van genetisch materiaal dat uit hun botten wordt gewonnen, zal blijkbaar nooit mogelijk zijn.
Hoe komen insecten in barnsteen?
Bedenk hoe een wesp in barnsteen had kunnen eindigen. Stel je een heldere, hete dag voor, miljoenen jaren geleden ergens in de buurt van de evenaar. Door een ongelukkig ongeluk zit de wesp op de kleverige schors van een tropische boom en sterft, tevergeefs in een poging zichzelf te bevrijden uit gevangenschap, in een kleverige hars. Druppel voor druppel op een boomstam, hars vult de wesp als geheel. Dan gaat ook de boom verloren, hij ontleedt geleidelijk, en een stuk hars met een wesp erin opgesloten wordt na verloop van tijd steeds moeilijker. Waterstromen voeren hem mee met de wesp erin begraven. Vervolgens wordt een stuk hars ondergedompeld in de dikte van sedimentair gesteente en verdwijnt diep in de aarde.
Interessant feit: de jongste barnsteen (fossiele hars) is 1,5 miljoen jaar oud, de oudste is 300 miljoen jaar oud.
Miljoenen jaren gaan voorbij. Soorten dieren en planten verschijnen en verdwijnen. De soort waartoe onze wesp behoorde, is al lang van de aardbodem verdwenen. En het stuk hars verhardde niet alleen, het veranderde in een fossiel. Continenten die over het aardoppervlak bewegen, kwamen in botsing. Op de plaats van de botsing steeg de aardkorst naar de hemel en sleepte sedimentair gesteente met een stuk teer erin. En nu vindt een paleontoloog die in de bergen opgraaft een stuk glad, transparant amber. Binnen wacht een wesp, die miljoenen jaren in een gouden barnsteenkooi heeft doorgebracht.
Wat is er nog meer te vinden in barnsteen?
In een stuk ter grootte van een luciferdoosje werden tweeduizend mieren gevonden. Je kunt de bladeren en bloemen van het oerwoud zien, bewaard als in een goed herbarium, of een heel stel kleine spinnen, net uitgekomen uit een zachte witte cocon. Ze zijn met amber vastgelegd als in een momentopname van de eeuwigheid.
