Misschien is dit bij iedereen gebeurd: een willekeurige persoon op straat komt me bekend voor en de situatie leek in het verleden te zijn voorgekomen. Het is echter niet mogelijk om alle omstandigheden meer in detail te herinneren, of op zijn minst de chronologie van naar verluidt reeds optredende gebeurtenissen te begrijpen.

Dit wordt deja vu genoemd en veel mensen denken lang na over wat dit fenomeen is. Is het mystiek of is het een symptoom van een psychische stoornis, en waarom ontstaat deja vu?

Wat is deja vu?

Vertaald deja vu betekent "eerder gezien", de term komt uit Frankrijk. Het werd tenslotte voor het eerst geïntroduceerd door een Franse psycholoog genaamd Buarac. Voor hem durfde niemand dergelijke verschijnselen te onderzoeken en bekend te maken, en er was geen informatie over hoe dit vreemde mechanisme werkte. En om dit pseudowetenschappelijke fenomeen in die tijd aan te duiden, werd de term paramnesie of promnesie gebruikt, dat wil zeggen 'eerder ervaren'.

Hoe ontstaat en wat betekent het?

Er zijn niet veel antwoorden op de vraag hoe dit mechanisme precies werkt en wat het in het algemeen zou betekenen. Er zijn echter enkele theorieën verschenen en de wetenschappelijke wereld is bereid dit fenomeen te bespreken. Bovendien is dit echt nodig, omdat de meeste mensen dit fenomeen met grote voorzichtigheid behandelen, in de overtuiging dat dit een van de symptomen is van mentale afwijking. Mensen proberen dit niet te bespreken of aan iemand te vertellen, met een groter verlangen om alles te vergeten en rustig voort te leven. Dit fenomeen kan zelfs angst veroorzaken, zoals al het andere dat onbekend is.En daarom zal de mening van wetenschappers hier erg belangrijk en relevant zijn.

Wat zeggen wetenschappers?

De studie van dit fenomeen werd uitgevoerd door Amerikaanse wetenschappers en ze konden enkele interessante feiten vaststellen. Het bleek dus dat deja vu wordt gevormd door de hippocampus, een klein deel van de hersenen dat zich helemaal aan de basis bevindt. Dit deel van de hersenen 'weet' hoe het onmiddellijk beelden moet herkennen die de mens al kent.

Het bleek dat de hippocampus ook een andere interessante 'vaardigheid' heeft: hij kan onbekende beelden in het hoofd vormen, maar ook samenwerken met associaties en een andere onbekende ontmoeten. En hij kan heel goed beseffen dat alles wat iemand ziet, al bekend is. Dit gebeurt op basis van reeds beschikbare data over wat eerder is gezien, op basis van informatie waarover de hersenen al beschikken.

Maar er is een andere versie die uitlegt hoe deja vu wordt gevormd. Een aantal experts is van mening dat dit simpelweg het falen van het menselijk geheugen is, een soort hersenfout, wanneer het eerste wat ze zien door hen als reeds bekend wordt ervaren. Met het slecht functioneren van bepaalde hersengebieden wordt dit echt mogelijk, en dit is vastgelegd door specialisten. En nog meer, in het leven van elke persoon zijn er leeftijdsperioden waarin dit het meest waarschijnlijk wordt.

De praktijk leert dat Storingen in het geheugen en het effect van deja vu zijn het meest kenmerkend op de leeftijd van 16-18 jaar, op 35-40 jaar. Het is tijdens deze periodes dat er pieken van valse herinneringen zijn die iemand zo bang kunnen maken.

Hoe het ook zij, in het eerste en in het tweede geval kunnen we niet praten over mentale afwijkingen. Bovendien wordt het fenomeen opgemerkt door mensen die problemen hebben met de psyche die in principe niet geregistreerd zijn. Iedereen kan deja vu onder ogen zien - en zelfs meer dan dat, in feite is iedereen dit fenomeen minstens één keer in zijn leven tegengekomen.

Het menselijk brein is een zeer complex orgaan dat nog niet volledig is bestudeerd. Wetenschappers en artsen geven toe dat veel van zijn functies een mysterie blijven. En het déja vu-effect is slechts een fenomeen uit deze sfeer. Tot dusverre kunnen we alleen zeggen over de connectie van een dergelijke manifestatie met de hippocampus en dat het fenomeen het meest kenmerkend is voor bepaalde leeftijden.

Misschien is dit slechts een van de fouten in de hersenen, en van de zeer typische fouten die bij bijna elke persoon minstens één keer in zijn leven voorkomen. Hoewel sommige mensen nog steeds geneigd zijn om zulke plotselinge herinneringen een mystieke connotatie te geven, wat wijst op de herinnering aan de ziel, vorige levens en nog veel meer. Of men nu in mystiek gelooft of sceptisch blijft en op wetenschap vertrouwt - iedereen heeft het recht om dit zelf te beslissen.